تحلیل پرسش‌محور شعر «هنوز در فکر آن کلاغم» احمد شاملو

تفسیر و تحلیل شعر، فرآیندی است که تنها با بررسی زبانی و بلاغی و یا در چارچوب یک نظریّة ادبی به صورت مجزّا نمی‌توان به فهم جامع و حداکثری از آن دست یافت. تفسیر و تحلیل شعر، زمانی دشوارتر می‎شود که با شعری ناب و هنرمندانه روبه‌رو می‎شویم. در مواجهه با چنین شعری، ابهام هنری موجود در نظام معنایی- ساختاری شعر، افق فهم خوانندة مفّسر را با دشواری خوانش و ارائة تحلیلی منسجم رو به‌رو می‎کند. برای تحلیل دقیق چنین متونی به روشی نیاز است که بتواند از تمام ابعاد متن پرسش کند و پاسخ را در بافت زبانی و موقعیّتی متن بیابد و تحلیلی منسجم و قانع‌کننده از متن ارائه دهد. در این مقاله، شعر «هنوز در فکر آن کلاغم» احمد شاملو بر اساس چنین شیوه‌ای مورد بررسی قرار گرفته و مشخّص شده است در این شعر، شاعر با بهره‌گیری هنرمندانه و دقیق از عناصری چون واژه‌ها، ترکیبات، ابهام‌های شاعرانه، نمادها و ایجاد تقابل‌های مفهومی در پی بیان این اندیشه است که صداها و اندیشه‌های تازه در جوامع ایستا از سوی متحجران و خشک‌مغزان همچون بانگ شوم کلاغان، ناخوش و گوش‌خراش است. این شعر به گونه‌ای بیانگر تقابل سنّت و حامیان آن با نوآوری و پیروان آن است.